Histamina jest aminą biogenną występującą w różnym stopniu w wielu produktach żywnościowych. Tak jak inne aminy biogenne, histamina rozkładana jest w jelicie przez enzymy, w tym przypadku przez enzym DAO (wytwarzany w jelicie cienkim). Nadmiar Histaminy jest nie tylko głównym mediatorem ostrych reakcji zapalnych i natychmiastowych nadwrażliwości, ale także wykazano, że wpływa na przewlekłe zapalenie w organizmie.  

 Nietolerancja histaminy.

To brak lub osłabienie aktywności oksydazy diaminowej (DAO)- enzymu rozkładającego histaminę, ale także dysproporcja pomiędzy podażą histaminy z żywności, a zdolnością DAO do jej przekształcania w jelicie.

Niedobór DAO może występować również:

  • W przewlekłych stanach zapalnych jelit
  • W zespole jelita drażliwego
  • W SIBO
  • Pod wpływem długotrwałego stresu
  • Podczas długotrwałego lub częstego przyjmowania substancji hamujących DAO min.: Furosemid, Diazepam, Izoniazyd, Werapamil, Cymetydyna. Substancje te występują często w lekach przeciwzapalnych, przeciwbólowych, antybiotykach czy diuretykach.

Zaburzenia pomiędzy ilością histaminy, a ilością enzymu go rozkładającego skutkuje objawami chwilowego, ogólnoustrojowego lub lokalnego nadmiaru histaminy i jej działania na receptory w różnych narządach i tkankach. Wykazano, że histamina odgrywa kluczową rolę w kontroli wydzielania kwasu żołądkowego i patofizjologicznej roli szeregu zaburzeń alergicznych.  Np. Ilość i kwasowość soku żołądkowego zależy od stanu pobudzenia receptorów H2 komórek okładzinowych błony śluzowej żołądka, aktywizowanych działaniem mediatora histaminy.

Objawy nietolerancji histaminy min.:

  • Biegunka, bóle brzucha, wzdęcia
  • Migreny, zaburzenia rytmu dobowego
  • Zaczerwienienia twarzy, zapalenie skóry, pokrzywka, plamy na twarzy, szyi czy dekoldzie
  • Katar, kichanie
  • Duszności
  • Szybkie bicie serca

Często czerwone plamy na skórze, które występują po spożyciu np. alkoholu mogą być spowodowane nietolerancją histaminy. Tym bardziej, że alkohol hamuje aktywność DAO. Również bóle migrenowe są często wywołane spożyciem dużych ilości produktów bogatych w histaminę. Stres również powoduje podniesienie poziomu histaminy, dlatego często obserwujemy czerwone plamy u osób, które np.  wypowiadają się publicznie.

Jak widać objawów może być mnóstwo i mogą być mylone z innymi jednostkami chorobowymi czy dolegliwościami. Są też bardzo podobne np. do reakcji alergicznych typu IgE zależne na pokarmy czy wziewy.

Pokarmy bogate w histaminę (produkty fermentowane, długo dojrzewające, puszkowane, przetworzone, stare) min.:

  • Czerwone wino i piwo
  • Tofu, kimchi
  • Czekolada/kakao
  • Twardy i wędzony ser
  • Kapusta kiszona
  • Tuńczyk, makrela, wędzone ryby
  • Salami
  • Pomidory, ketchup
  • Sosy sojowe
  • Suszone owoce
  • Kefiry, jogurty

Pokarmy stymulujące wydzielanie histaminy min.:

  • Orzeszki ziemne
  • Truskawki, kiwi, cytrusy, banany
  • Czekolada, kakao
  • Owoce morza
  • Czasami szpinak i awokado

Histamina może być również uwolniona, pod wpływem bodźca ze swoich magazynów w organizmie. Do tych bodźców zaliczamy: stres, uczulające nas alergeny, operacje czy pokarmy, które jej nie zawierają, ale zawierają inne aminy, co powoduje pobudzenie do jej uwolnienia.

Diagnostyka nietolerancji histaminy:

  • Oznaczenie DAO we krwi
  • Oznaczenie poziomu histaminy we krwi

Wskazania w przypadku nietolerancji histaminy:

  • Dieta eliminująca/ograniczająca produkty bogate w histaminę i stymulujące jej wytwarzanie (tolerancja jest kwestią indywidualną)
  • Przeanalizować leki, które przyjmujemy
  • Zadbać o jelita min. probiotyki szczególnie Lactobacillus plantarum (Sanprobi IBS), Bifidobacterium infantis (Alflorex), ProBiota HistaminX
  • Odpowiednia podaż miedzi i B6, które są kofaktorem DAO
  • Cynk ogranicza aktywność histaminy
  • witamina C
  • Siarka– działa jak naturalny inhibitor histaminy
  • Kwercetyna
  • Forskolina

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17490952

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16402096

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20085595

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy – współczesna strategia leczenia 2002-02-15 Prof. Jan Dzieniszewski; Klinika Chorób Metabolicznych i Gastroenterologii Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie. 

Teigenberger H.: Dieta antyhistaminowa. Wydawnictwo Lekarskie PWZL, Warszawa 2005.

Buczyłko K.: Nie tylko alergeny: nietolerancja histaminy. Alergia, 2016, 1:35-38.

„Alergia czy nietolerancja histaminy – podobieństwo kliniczne odmiennych typów nadwrażliwości pokarmowej”. Mirosława Gałęcka, Patrycja Szachta, artykuł z czasopisma „Dermatologia Praktyczna” nr 1/2014

https://academic.oup.com/ajcn/article-abstract/44/6/907/4692285?redirectedFrom=PDF